Gisteren, dinsdag 5 april 2016, kwamen we na vijf dagen stug doorvaren in de buurt van Kaapverdië.
Cabo Verde
We konden buiten de 200 mijls-zone zoals altijd de werkzaamheden met de CTD en het planktonnet uitvoeren en gelukkig vandaag ook het plasticonderzoek.
Toestemming
Voor wetenschappelijke onderzoek in de territoriale wateren van een ander land moet toestemming verkregen worden. De expeditieleider moet een minimaal aantal maanden van tevoren via het bureau van het bedrijf waartoe de boot behoort, een aanvraag indienen. Voor de landen van de Europese Unie ligt de grens bij 3 maanden, bij de andere meestal bij 6 maanden. Bij landen als Saoedie-Arabië, Egypte en Brazilië maak je een kleine kans want zij geven zelden toestemming. Jan-Berend diende al 8 maanden geleden een verzoek in. Omdat de James Cook tot een Britse organisatie behoort, gaat het verzoek via de Britse ambassade naar die van Kaapverdië. In het verzoek staat opgenomen: de naam van het schip, de data en de tijd waarop je in hun wateren wilt werken, in welk gebied, welke instrumenten je gaat gebruiken enz, enz.
In de vierde onderzoeksplek liggen twee verankerde vallen. Ze liggen net als de andere keurig op de 12de breedtegraad maar binnen de territoriale wateren dus is er toestemming nodig. Maar die was nog steeds niet binnen terwijl we er vandaag, dinsdag, aan toe waren. De kapitein nam contact op met de rederij en die weer met de Britse ambassade en die weer met die van Kaapverdië. Dit verliep uiterst moeizaam. Kon het komen omdat er in Kaapverdië net verkiezingen waren geweest en dat de buitenlandse dienst gewisseld moest worden of waren de papieren misschien helemaal nooit aangekomen? De kapitein bleef in de territoriale wateren zigzaggen zodat Kaapverdië wist dat we niet zo maar weg zouden gaan.
Sterke verhalen
Intussen vertelt Geert-Jan sterke verhalen over soortgelijke situaties tijdens zijn 40 vorige expedities. Zo heeft het geen zin om in Somalië een verzoek in te dienen. Dat land heeft geen centraal gezag en zal ook niet reageren. 10 jaar geleden gingen ze daar maar zonder toestemming aan de slag. Om andere redenen zoals piraterij kun je er nu beter geen onderzoek doen. Zo waren ze ook een keer vanuit Durban vertrokken om bij het kleine eilandje Juan de Nova in de straat tussen Mozambique en Madagascar voor onderzoek aan te leggen. Het viel toen nog onder Frankrijk. De rederij was vergeten om toestemming te vragen en dat hebben ze geweten. Toen ze aan land gingen, bleek het eilandje helemaal niet zo onbewoond te zijn: binnen de kortste keren stond het vreemdelingenlegioen klaar om de paspoorten op te vragen.
Sans paroles
Bovendien kwam vanuit Réunion een Frans vliegtuig laag overvliegen. Na drie dagen wachten kwam het groene licht alsnog.
Verlossend telefoontje voor Jan-Berend
Dus twee dagen waren we in spanning. We hadden al genoeg tegenslag gehad. In de tweede plek konden we door de hoge golven een val niet omhoog halen, op de derde plek bleek slechts een derde van de sedimentbuisjes gevuld te zijn en dan zouden we nu twee verankerde vallen niet kunnen bergen. Bovendien willen Jan-Berend en Geert-Jan graag een nieuwe val plaatsen en daarvoor hebben we een van de twee vallen nodig, die we hier op zouden halen.
Gelukkig kwam om zes uur het verlossende bericht: we mogen morgen aan het werk. Nu nog wachten op de schriftelijke toestemming.
Nieuwe vernuftige val
De val gaan we net buiten de territoriale wateren plaatsen op de elfde breedtegraad: we hebben onze les wel geleerd. Deze val zal niet op een, niet op twee maar op vier verschillende dieptes een carrousel met flesjes hebben, die elk vier dagen open staan. Dat levert dus nauwkeuriger informatie dan de oudere vallen, waarvan de flesjes elk het sediment van 19 dagen bevatten. De carrousels zitten dicht onder elkaar zodat je ze als een eenheid kunt beschouwen. De flesjes van de bovenste carrousel zullen in augustus 2017 als laatste gevuld worden. Dan zullen tijdens deze volgende expeditie metingen aan plankton en stof in het water erboven verricht worden. De onderzoeksmethode raakt dus steeds meer verfijnd, de resultaten zullen steeds meer informatie bevatten. Geen wonder dat opnieuw beurzen zijn toegekend voor dit indrukwekkende onderzoek.
Sedimentval
